-
پروژه غنی سازی چای در موسسه تحقیاتی چای کشور
اثر محلول‌پاشی کود پلکسومین بر عملکرد کمی و کیفی برگ سبز چای در باغهای چای ایران
مصرف کودهای شیمیایی نقش اجتنابناپذیری در تولید محصولات کشاورزی دارد. این کودها باید بتوانند ضمن افزایش تولید، باعث ارتقاء کیفیت محصولات کشاورزی شده و سلامت مصرف‌کنندگان این محصولات را نیز تأمین کنند.لذا در کشاورزی پایدار، مدیریت کاهش یا عدم مصرف کود برای افزایش رشد گیاه و جذب عناصر غذایی مهم است. امروزه از کودها به‌عنوان ابزاری برای نیل به حداکثر تولید در واحد سطح استفاده می‌شود، متأسفانه مصرف کودهای شیمیایی در کشور نامتعادل است و مطابقتی با نیاز واقعی گیاه ندارد. در این مسیر عدم تعادل، عناصر کم‌مصرف به مقدار کمتر مصرف‌شده است. میزان مصرف عناصر کم‌نیاز در کشورهای با کشاورزی پیشرفته حدود 2 الی 4 درصد کل کود مصرفی است که این مقدار در کشور ما ناچیز است که درگذشته و حال به این امر مهم چندان توجه نشده است. از مهم‌ترین اثرات عناصر کم‌مصرف می‌توان به افزایش تولید در واحد سطح، بهبود کیفیت محصولات، غنی‌سازی محصولات کشاورزی و کاهش غلظت آلاینده‌هایی نظیر نیترات و کادمیم در محصولات خوراکی اشاره کرد. اگر گیاهی حتی در شرایط مطلوب رشدی، ازنظر یک یا چند عنصر کم‌مصرف کمبود داشته باشد، استفاده از کودهای نیتروژنه، فسفاته و حتی پتاسه کمکی در افزایش عملکرد نداشته و گاهی باعث افت عملکرد نیز خواهد شد. بنابراین باید با روش‌های مناسب نسبت به شناسایی کمبودها و درنهایت رفع کمبود آن‌ها اقدام نمود.
کشاورزی مدرن در جستجوی راه‌حل‌های جدید بیوتکنولوژیکی است که استفاده از نهادههای شیمیایی را بدون تأثیر منفی بر عملکرد محصول یا درآمد، کاهش میدهد.چون استفاده از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات در کشاورزی ارگانیک محدودشده است کشاورزان ارگانیک علاقه خاصی به محصولات بیولوژیکی دارند که کیفیت و باروری خاک را بهبود بخشیده و باعث تقویت رشد محصولات زراعی و افزایش مقاومت آن‌ها در برابر آفات و بیماری‌ها می‌شود .با توجه به گسترش روزافزون کشاورزی ارگانیک و علاقه به محصولات ارگانیک به دلیل اثرات نامطلوب مواد شیمیایی، بازار محرک‌های زیستی در سراسر جهان به‌سرعت در حال رشد است. در مراجع علمی، تعاریف مختلفی از محرک‌های زیستی وجود دارد، طبق نظر محرک‌های زیستی مواد طبیعی و سازگار با محیط‌زیست هستند که قادر به تحریک رشد رویشی گیاه، جذب مواد مغذی معدنی، پاسخ گیاهان به شرایط مختلف پدوکلیماتیک و تحمل در برابر تنش‌های غیربومی هستند. محرک‌های زیستی را در هشت گروه طبقه‌بندی کرد: (1) مواد هومیک، (2) مواد آلی پیچیده ، (3) عناصر شیمیایی مفید (4) نمک‌های معدنی ، (5) عصاره جلبک دریایی ، (6) مشتقات کیتین و کیتوزان ، (7) ضد تعرق‌ها ، (8) اسیدهای آمینه آزاد و سایر مواد حاوی نیتروژن.
اسیدهای آمینه پیشساز هورمون‌های گیاهی و مواد رشدی هستند. اسیدهای آمینه سیستم‌های متابولیک گیاهی را فعال کرده ، جوانه‌زنی بذر را تقویت می‌کنند و گیاهان را در شرایط تنش زیستی و غیرزیستی زنده نگه می‌دارد. اسیدهای آمینه مولکول‌های اساسی برای سنتز پروتئین هستند که دارای عملکرد ساختمانی، انتقالی و متابولیکی هستند. آن‌ها عملکردهای فیزیولوژیکی گیاه مانند جوانه زدن ، گلدهی ، گرده‌افشانی ، تنظیم میوه و رشد میوه را تحریک می‌کنند. در سال‌های اخیر مصرف اسیدهای آمینه در گیاهان به‌ویژه در شرایط نامساعد موردتوجه محققان کشاورزی قرارگرفته است(Ma et al., 2018). اسیدهای آمینه سریعاً توسط ریشه گیاه از محیط جذب می‌شود سرعت این جذب احتمالاً به دلیل انتقالدهندههای ویژهای که در انتقال اسیدهای آمینه به اندامهای گیاهی نقش دارند بیشتر است اسیدهای آمینه اجزای کلیدی در متابولیسم گیاه هستند چون بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی مستقیم یا غیرمستقیم به این متابولیتها وابسته هستنداسیدهای آمینه مولکول‌های دوقطبی هستند و بسته به pH محیط میتوانند به‌عنوان اسید یا باز عمل کرده و در متعادل کردن کمبود عناصر غذایی مؤثر باشند بعلاوه چون اسیدهای آمینه شامل هر دو گروه اسیدی و بازی هستند به‌عنوان بافر عمل کرده و pH مناسب در داخل سلول گیاه را حفظ میکند.
